Nedkjøling (hypotermi) er når ikkje berre huda er påverka av kulde, men heile kroppen blir kald tvers gjennom. Hypotermi er når kjernetemperaturen kjem under 35 grader (Fauske & Bruland, 2019, s. 113). Derfrå er hypotermi delt inn i ulike stadium. Den viktigaste kunnskapen å ta med seg her, er korleis du førebyggjer nedkjøling, og korleis du skal oppdage kalde personar og behandle ein nedkjølt person.
Førebyggje nedkjøling
Det er viktig å sjå til at du har passe mykje klede på deg. For mykje klede gjer at du sveittar og blir våt, noko som gjer deg utsett for nedkjøling i stopp og pausar. For lite klede gjer at du kan kjølast ned langsamt, nesten utan å merke det. Gode tips for større grupper er å ta rikeleg med «tekniske pausar», slik at alle i gruppa kan justere påkledninga, og dessutan å kle på seg godt med varme klede i pausane, slik at ingen blir kalde.
Oppdage nedkjøling
Ver spesielt merksam dersom nokon i gruppa verkar irritable, eller unormalt stille eller tilbaketrekte i stopp eller pausar – dette kan vere tidlege teikn på nedkjøling. Det same gjeld dersom nokon er ustø i gongen, ikkje et godt i matpausane, eller du ser at personen skjelv eller hakkar tenner.
Behandle nedkjølte personar
- Ein nedkjølt person bør så fort som mogleg skjermast mot kulda, og helst takst inn i eit varmt miljø. Finn fram vindsekken, set opp teltet eller søk ly i ei hytte.
- Legg personen i ein sovepose. Kan du ikkje søkje ly, følg prinsippa for å forhindre varmetap som du lærte under Førebygging av varmetap.
- Dersom personen er vaken, kan du gi varm mat og drikke.
- Om du er i eit telt eller ein vindsekk, kan du bruke ein gassbrennar for å varme opp lufta, men sørg for lufting.
- Om du har ei vassflaske som toler varmt vatn, kan du tekkje ho med tøy og bruke ho som varmeflaske.
(Fauske & Bruland, 2019, s. 116–121)
Førstehjelp
Varsling av nødetatar (nynorsk)
Livreddande førstehjelp (nynorsk)
Behandling av skadar
Nakke- og ryggskadar (nynorsk)
Brot, leddforstuingar og luksasjonar (nynorsk)