På tur – ver førebudd
Filtermodellen er eit godt verktøy for risikovurdering undervegs på turen. Då ser vi på både vêret, terrenget og gruppa. Spør om folk har det bra, følg med på terrenget og sjå om vêret endrar seg. Gjer stadig nye vurderingar av kva farar som verkar størst akkurat no. Er det utgliding? Skred? Nedkjøling? Rett merksemda mot det som til kvar tid er mest «farleg», og gjer risikoreduserande tiltak.
Det kan til dømes vere
- å ha på hjelm i laus steinur
- å unngå terreng brattare enn 30 grader og utløpssoner
- å gå ein slakare bakke der det er stor fare for utgliding
- å stå i elva ved stri straum for å støtte andre som kryssar
- å setje i verk ein alternativ turplan dersom det er dårlege forhold
Ferdaråd
Eit ferdaråd er eit samlingspunkt der alle deltek og kan bidra med innspela sine. På den måten får vi ei kjensle av nærleik og tilhøyrsle i gruppa. Læraren får høve til å gi informasjon og svare på eventuelle spørsmål.
Før vi dreg på tur, bør vi alltid samlast og prate saman. Då tek vi opp kva slags tur vi skal på, kven som skal på tur, og kvar vi skal dra. Vi må òg få greie på kva utstyr vi treng, og når turen skal finne stad (Jakobsen og Pulli, 2021). Målet er at vi planlegg tur etter evne.
På sjølve turen bør vi òg gjennomføre ferdaråd. Målet er å inkludere alle som skal på tur, høyre kva erfaringar folk har, og kva ambisjonar dei har for turen.
Tryggingsutstyr
- medisinsk utstyr – førstehjelpspakke
- Leatherman (eller tilsvarande)
- mobiltelefon
- liggjeunderlag
- nødbivuakk (vindsekk/jervenduk/søppelsekker)
- varme klede
Det er viktig å alltid ha med varme klede, liggjeunderlag og dessutan ein nødbivuakk for å hindre sterk nedkjøling (hypotermi) av skadde personar. I tillegg skal mobiltelefon, satellittelefon, Spot, InReach eller liknande vere med, så det er mogleg å varsle om skade.
Sjå elles Førstehjelpsutstyr for forslag til kva som bør vere med på tur.
Etter tur – evaluering
Å evaluere turar er viktig for å lære og gjere nødvendige justeringar. Ei turevaluering bør alltid gjerast av dei som har vore med på turen; både lærarar og elevar bør vere med. Evalueringa kan gjerast både skriftleg og munnleg.
Spørsmål til evalueringa kan til dømes vere:
- Kva mål og forventningar hadde du før turen, og korleis gjekk det på turen?
- Korleis vurderer du din eigen innsats (med utgangspunkt i kompetansemåla og konkretiseringane)?
- Ta med både det du gjorde bra, og det du kan forbetre.
- Kva for erfaringar gjorde du deg på turen?
- Lærte du noko nytt?
- Kva vil du gjere annleis på neste tur?
- Korleis fungerte utstyret ditt?
- Korleis bidrog du til fellesskapet?
Turplanlegging
Tekst:
- Gina Wigestrand, Snuitide (2021)